ဝမ်ပန်ဆန်းလေကြောင်းတိုက်ပွဲသည် ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ပြီးကာလ မြန်မာနိုင်ငံတွင်သာမက အရှေ့တောင်အာရှတွင် ပထမဦးဆုံးဖြစ်ပွားသော လေကြောင်းတိုက်ပွဲဖြစ်ပါသည်။ ၁၉၆၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၅ ရက်တွင် ဗိုလ်မှူးတင်မောင်အေးနှင့် ဗိုလ်မှူးအေးဝင်းတို့သည် ရန်သူ့လေယာဉ်နှင့် ရန်သူ့စခန်းကိုထောက်လှမ်းရှာဖွေရန်အတွက် စက်စနာလေယာဉ် (အမှတ်-၆၁၈)ဖြင့် ကျိုင်းတုံမှတာချီလိတ်သို့ ရောက်ရှိလာခဲ့ကြသည်။ ရာသီဥတုဆိုးရွားနေသဖြင့် နံနက်ပိုင်းတွင် လေယာဉ်မတက်နိုင်ဘဲ ၁၄၀၀ ချိန်တွင် တပ်ရင်းမှူး ဗိုလ်မှူးအေးဝင်းကိုတင်ဆောင်လျက် တာချီလိတ်မြို့ အနောက်ဘက်သို့ပျံသန်းလာခဲ့ပြီး ဝမ်ပန်ဆန်းရွာ၀န်းကျင်တွင် ထောက်လှမ်းရှာဖွေပျံသန်းနေစဉ် မြေပြင်တစ်နေရာ၌ ရိက္ခာချအမှတ်အသားတစ်ခုခင်းထားသည်ကို တွေ့ရသဖြင့် သွားရောက်ကြည့်ရှုရာ ရိက္ခာချကွင်းမှ ၎င်းတို့အားမီးပုံ ၂ ခုဖြင့် အချက်ပြနေသည်ကိုတွေ့ရှိခဲ့ရသည်။ ဗိုလ်မှူးတင်မောင်အေးသည် တွေ့ရှိချက်များကို ကျိုင်းတုံတွင်ရောက်ရှိနေသော ဒုတိယကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်(လေ) ဗိုလ်မှူးချုပ်တီကလစ်အား ဆက်သွယ်ရေးစက်ဖြင့် သတင်းပို့ခဲ့ပါသည်။
အဆိုပါထောက်လှမ်းတွေ့ရှိချက်များအရ ဆီးဖြူရီတိုက်လေယာဉ် ၃ စီးကို ဗိုလ်မောင်သိန်းဦးဆောင်၍ ဗိုလ်ချစ်ခိုင်နှင့်ဒုတိယဗိုလ်ပီတာတို့ ၃ ဦးမောင်းနှင်ပျံသန်း၍ ဝမ်ပန်ဆန်း၏မြောက်ဘက်တွင် လေကြောင်းမှကင်းထောက်ရန်ထွက်ခွာခဲ့ကြသည်။ ခေါင်းဆောင်ဖြစ်သူ ဗိုလ်မောင်သိန်းမှ တိုက်လေယာဉ် (ယူဘီ ၄၅၇)ကိုလည်းကောင်း၊ ဒုတိယဗိုလ်ပီတာက တိုက်လေယာဉ်(ယူဘီ ၄၆၆)ကိုလည်းကောင်း၊ ဗိုလ်ချစ်ခိုင်က တိုက်လေယာဉ် (ယူဘီ ၄၆၅)ကိုလည်းကောင်း အသီးသီးမောင်းနှင်လာခဲ့ရာ ၁၅၃၀ နာရီခန့်တွင် ဝမ်ပန်ဆန်းရွာပေါ်ရှိဝေဟင်ပေါ်တွင် အမြင့်ပေ ၇၅၀၀ ခန့်ကပျံဝဲလျက် ရန်သူ၏ လှုပ်ရှားမှုကိုစောင့်ဆိုင်းလျက်ရှိပါသည်။ ၁၆၀၅ နာရီတိတိတွင် အမျိုးအစားမခွဲခြားနိုင်သော အစိမ်းပုပ်ရောင် စက်လေးလုံးတပ်လေယာဉ်ကြီးတစ်စင်း (အမေရိကန်နိုင်ငံလုပ် P.B 4 Y 2 Privateer)သည် အရှေ့အရပ် အမြင့်ပေ ၇၀၀၀ ခန့်မှပျံသန်း၀င်ရောက်လာခဲ့ပါသည်။ ခေါင်းဆောင်ဖြစ်သူ ဗိုလ်မောင်သိန်းက ရန်သူလေယာဉ်အနီးသို့ချဉ်းကပ်ပြီးအင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့် ရန်သူလေယာဉ်အား ၎င်း၏အမျိုးအမည်ကိုဖော်ပြရန်နှင့် ကျိုင်းတုံသို့မောင်းနှင်ရန်အမိန့်ပေးခဲ့ရာ ၎င်းလေယာဉ်က ၂၀ မမ စက်အမြောက်ဖြင့် စတင်ပစ်ခတ်ခဲ့သည်။ အဆိုပါရန်သူ့လေယာဉ်၏ ရှေ့ဦးပိုင်းနှင့်အမြီးပိုင်းတွင်သာမက ဝမ်းဗိုက်နှင့်အပေါ်ပိုင်းတို့တွင်လည်း စက်သေနတ်ကြီးများကို တပ်ဆင်ထားခဲ့ပါသည်။ လေကြောင်းတိုက်ပွဲစတင်ဖြစ်ပွားချိန်တွင် ရန်သူ့လေယာဉ်မှလေထီးဖြင့် ပစ္စည်းအထုပ်ကြီးတစ်ထုပ်ချပေးခဲ့သည်။ မိမိဘက်မှ တိုက်လေယာဉ် ၃ စီးဖြင့် ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ခဲ့ရာ ရန်သူပစ်ခတ်သောကျည်သည် ဗိုလ်ချစ်ခိုင်လေယာဉ်အမြီးပိုင်းကိုထိမှန်ခဲ့သည်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပင် ဒုတိယဗိုလ်ပီတာက သူ့လေယာဉ်ထိမှန်သွားကြောင်း ဆက်သွယ်ရေးစက်မှ မသဲမကွဲပြောသံကြားခဲ့ရပြီး အဆက်အသွယ်ပြတ်တောက်သွားခဲ့ရသည်။ ထိုအချိန်တွင် ဗိုလ်မောင်သိန်းက ရန်သူ့လေယာဉ်ကိုတတိယအကြိမ်အဖြစ် သဲကြီးမဲကြီးဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ရာ ရန်သူ၏ စက်လေးလုံးတပ်လေယာဉ်ကြီးသည် အမြီးပြုတ်ထွက်၍ မီးလောင်ပြီး ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်းသို့ ပျက်ကျသွားခဲ့သည်။ မိမိဘက်မှဒုတိယဗိုလ်ပီတာ၏လေယာဉ်သည် ထိုင်းနိုင်ငံထဲသို့ပျက်ကျ၍ လေသူရဲဒုတိယဗိုလ်ပီတာ ကျဆုံးခဲ့ပါသည်။ ဤသို့ဝေဟင်တွင် ရဲဝံ့စွန့်စားစွာဖြင့် လေကြောင်းမှပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်၍ နိုင်ငံတော်အတွက် ထူးခြားပြောင်မြောက်စွာ စွမ်းဆောင်နိုင်ခဲ့သဖြင့် ဗိုလ်မောင်သိန်း၊ ဗိုလ်ချစ်ခိုင်နှင့် ဒုတိယဗိုလ်ပီတာတို့အား နိုင်ငံတော်မှ သူရဘွဲ့တံဆိပ်ချီးမြှင့်ခဲ့ပါသည်။
